Ostatnie lata, a w szczególności obecny projekt budżetu na rok 2023, w sposób rażący łamią najważniejsze zasady budżetowe, ramy i granice, które organy publicznie powinny uwzględniać podczas planowania, a potem uchwalania i realizowania budżetu.
W załączeniu przedstawiamy opracowanie byłych pracowników Ministerstwa Finansów: Sławomira Dudka (główny ekonomista FOR), Ludwika Koteckiego (członek RPP) oraz Hannę Majszczyk (była wiceminister finansów). Dokument ma na celu zwiększenie przejrzystości w projekcie ustawy budżetowej na 2023 r. poprzez przywrócenie temu dokumentowi odpowiedniego znaczenia i kształtu. Można tego dokonać poprzez cztery kategorie zmian:
aktualizację i urealnienie scenariusza makroekonomicznego: założenia makroekonomiczne służące do planowania budżetowego nie mogą być optymistyczne, szczególnie w sytuacji tak dużej niepewności z jaką mamy do czynienia w chwili obecnej,
aktualizację dochodów budżetu państwa zgodnie z urealnionym scenariuszem makroekonomicznym,
przeniesienie z powrotem do budżetu państwa wydatków, które zostały z niego stopniowo w latach 2016-2023 i ostatecznie w projekcie na rok 2023 wyprowadzone (z różnych powodów),
uwzględnienie w wydatkach i dochodach budżetu państwa wydatków/dochodów, których nie uwzględniono z niejasnych powodów, a które zostały już ogłoszone i/lub z bardzo dużym prawdopodobieństwem będą realizowane w przyszłym roku.
Zapraszamy do lektury!
Celem wdrażania idei zrównoważonych finansów (sustainable finance) w mechanizmy działania sektora finansowego jest przekierowanie nowego strumienia kapitału na inwestycje w gospodarce realnej, które realizują postulaty zrównoważonego rozwoju gospodarczego, a także usprawnienie działania mechanizmów zarządzania ryzykiem klimatycznym i środowiskowym w celu zapewnienia stabilności finansowej sektora. Zrównoważone Finanse zajmują dziś priorytetowe miejsce w pracach legislacyjnych Unii Europejskiej, kształtując kluczowe mechanizmy rynkowe i strategie przedsiębiorstw prywatnych. Przyciągają one uwagę przedstawicieli zarówno sektora publicznego, jak i prywatnego, na szczeblach zarządczych i nadzorczych, a także na poziomie specjalistycznym. Wychodząc naprzeciw potrzebom rynku, na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego uruchomiono w tym roku Podyplomowe Studium Prawno-Finansowe poświęcone problematyce Zrównoważonych Finansów. Oferuje ono słuchaczom dostęp do wiedzy praktycznej jak i teoretycznej. Kwestia zrównoważonych finansów jest podjęta w nim w sposób kompleksowy i interdyscyplinarny. Program realizowany jest w partnerstwie z Instytutem Odpowiedzialnych Finansów, jednym z wiodących na polskim rynku ośrodków w zakresie zielonego finansowania oraz we współpracy z Urzędem Komisji Nadzoru Finansowego.
Studium skierowane jest do pracowników sektora finansowego, działów compliance i audytu, prawników, konsultantów, administracji publicznej, a także absolwentów studiów magisterskich z zakresu nauk społecznych pragnących podnieść kwalifikacje w zakresie zrównoważonych finansów, ESG i zrównoważonego rozwoju w ujęciu prawno-biznesowym.
Zapraszamy do lektury ulotki informacyjnej
Szczegółowy program studiów oraz szczegóły rekrutacji są dostępne tu:
Pułapka populizmu przy silnym konflikcie politycznym jest ogromnym zagrożeniem dla finansów publicznych. A z taką sytuacją należy się liczyć w roku bieżącym (czeka nas nowelizacja budżetu na rok 2022) i jeszcze bardziej w 2023 roku – roku podwójnie wyborczym (wybory parlamentarne i prawdopodobnie wybory samorządowe).
Polska w ostatnich latach naśladowała podejście w polityce gospodarczej rozwiniętych i bogatych krajów zachodnich, jednak w bardzo nieprzejrzysty sposób i w dużej skali, wcale nieproporcjonalnej do naszego poziomu rozwoju czy wiarygodności kredytowej (finansowej). Mimo że Polska należy do krajów z niższą relacją długu do PKB niż średnia w UE, to koszty obsługi długu są wielokrotnie wyższe od czołówki w Unii Europejskiej i od średniej europejskiej. Wysokie koszty obsługi długu zwiększą w kolejnych latach deficyt finansów publicznych o dodatkowy 1% PKB.
Zapraszamy do lektury!
Pandemia COVID-19 nie pokrzyżowała planów Unii Europejskiej w zakresie dochodzenia do neutralności klimatycznej. Cele Europejskiego Zielonego Ładu pozostają aktualne, a inwestycje przeznaczone na ich osiąganie mają przyspieszyć wychodzenie państw UE z obecnego kryzysu w ramach Krajowych Planów Odbudowy. Co więcej, wojna w Ukrainie i wywołana agresją Rosji obecna sytuacja geopolityczna wskazuje, że transformacja energetyczna może przyspieszyć. To oznacza, że instytucje finansowe, banki i fundusze, muszą przyspieszyć swoje zielone agendy. Rosnąca świadomość klientów, ogłaszanie kolejno strategii zrównoważonego rozwoju przez coraz większą liczbę podmiotów gospodarczych, finansowych i niefinansowych, integracja wartości i zasad ESG, będą generować coraz większe zainteresowanie zielonym finansowaniem. To powoduje, że instytucje finansowe muszą być gotowe szybciej. Także ze względów stabilnościowych. Obowiązki takie jak: raportowanie informacji na temat wpływu na środowisko, strategii dekarbonizacyjnych i potencjalnych ryzyk klimatycznych oznaczają nie tylko dodatkowe koszty, ale także spore zmiany organizacyjne w instytucjach finansowych.
Instytut Odpowiedzialnych Finansów i UN Global Compact Network Poland po raz trzeci przygotowały Raport opisujący stan Zielonych Finansów. Niniejszą publikację składającą się w części głównej z jedenastu artykułów różnych autorów na XII Europejski Kongres Finansowy. Jest to kontynuacja Naszym celem głównym było przedstawienie w możliwie szeroki sposób różnorodnych aspektów tego nowego, ale bardzo dynamicznego elementu sektora finansów. Niniejsza publikacja, dzięki głosom naszych ekspertów bardzo dobrze pokazuje tę dynamikę rozwoju i zmian zielonych finansów. Zdecydowaliśmy się jednocześnie rozszerzyć raport o zielonych finansach o głos sektora finansowego w Polsce, który stanowi część II. To aż czternaście krótkich, ale bardzo interesujących opinii liderów zielonych finansów w Polsce o tym, co w chwili bieżącej jest najważniejsze, na co należy zwrócić szczególną uwagę, o zmianach w ich instytucjach, w końcu o roli ich instytucji w propagowaniu i rozwijaniu zielonych finansów. Dodatkowo w tym roku przeprowadziliśmy ankietę dotyczącą zasad ESG skierowaną do sektora finansowego, której wyniki także w Raporcie podsumowujemy.
Zapraszamy do lektury!
W STYCZNIU 2022 R.
Dyrektor IOF Ludwik Kotecki wziął udział w debacie „Zielone finanse – jak zbudować regionalne centrum zrównoważonych finansów w Polsce” zorganizowanej przez „Rzeczpospolitą” w ramach projektu „Walka o klimat”. Współorganizatorem debaty była ambasada brytyjska.
Rozmawialiśmy o tym jakie są brytyjskie doświadczenia dotyczące zielonych finansów – od regulacji dotyczących raportowania do mechanizmów finansowych – i jaką mogą stanowić inspirację do wdrażania tego typu rozwiązań w Polsce? Jaką rolę w tworzeniu zielonego finansowego hubu odgrywa opracowanie strategii dochodzenia do gospodarki niskoemisyjnej? Jak powinno wyglądać tworzenie i uruchomienie wehikułów-instytucji finansujących inwestycje, wspomagających ograniczanie emisji w gospodarce? Jak przedstawia się strategia Ministerstwa Finansów dotycząca zrównoważonego finansowania? W jaki sposób aktywność sektora publicznego w finansowaniu zielonej transformacji może się przełożyć na aktywność firm prywatnych? O „odczarowaniu” zielonych obligacji, których emisja nie musi być ani trudna ani kosztowna. A wreszcie, rola i rozwój raportowania niefinansowego w Polsce – kwestia rozwoju regulacji i dobrych praktyk w tym obszarze.
Refleksja eksperta IOF Macieja Grabowskiego pt: „From Political Life to Practical Actions” ukazała się w watykańskiej publikacji Laudato si’ Reader. An Alliance of Care for Our Common Home.
81 krótkich artykułów autorów z całego świata poświęconych jest świadectwu jak idee encykliki Laudato Si’ były upowszechniane, promowane i wdrażane w życie. Publikację wstępem opatrzył Papież Franciszek.
Publikację można bezpłatnie ściągnąć ze strony watykańskiej Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka —> TU.
W GRUDNIU 2021 R.
Na internetowych stronach Senatu RP opublikowana została w w części Opinie i ekspertyzy opinia ekspertki IOF Hanny Majszczyk dotycząca ustawy budżetowej na rok 2022.
Opinia została przygotowana w oparciu o:
1) projekt ustawy budżetowej na rok 2022 zawarty w druku sejmowym nr 1624,
2) ustawę z dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022,
3) sprawozdanie sejmowej Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy budżetowej na rok 2022 – druki sejmowe nr 1819 i 1819 A,
4) ustawę budżetową na rok 2022 uchwaloną przez Sejm na posiedzeniu w dniu 17 grudnia 2021 r. (druk senacki nr 601).
Celem niniejszej opinii jest ocena ustawy budżetowej na rok 2022, w szczególności w zakresie jej konstrukcji i przyjętych rozwiązań.
Zapraszamy do lektury Opinii.
W dniu 13 grudnia eksperci IOF: Ludwik Kotecki, Maciej Grabowski, Hanna Majszczyk i Sławomir Dudek uczestniczyli w posiedzeniu seminaryjnym Komisji Budżetu i Finansów Publicznych w Senacie RP poświęconym problemowi przejrzystości finansów publicznych w Polsce. Senatorowie, zaproszeni eksperci i goście analizowali stanu jawności i przejrzystości finansów publicznych w Polsce. Jawność oznacza swobodny dostęp obywatela do informacji o działalności finansowej państwa. Przejrzystość odnosi się do zrozumiałej dla obywatela prezentacji tych danych. Jawność i przejrzystość finansów publicznych są ważne dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa obywatelskiego. Istnieje szereg przyczyn, z powodu których przejrzystość finansów publicznych ma fundamentalne znaczenie dla jakości prowadzonej polityki w tym obszarze.
Więcej na załączonej obok prezentacji – zapraszamy!
Czas na odpowiedzialne finanse | DEBATA RZECZPOSPOLITEJ
Transformacja energetyczna wymaga nie tylko nowych technologii, ale i zrównoważonego finansowania.
W LISTOPADZIE 2021 R.
Warszawska premiera (po premierze w Sopocie na Europejskim Kongresie Finansowym we wrześniu br.) raportu Zielone Finanse w Polsce 2021 za nami. Tym razem w gronie ekspertów rozmawialiśmy o zielonych finansach w Sali Notowań GPW.
Zapraszamy do lektury Raportu!
Na Konferencji Geopolityczna Gra Mocarstw: Wyzwania dla nowego światowego ładu gospodarczego Dyrektor IOF Ludwik Kotecki brał udział w dyskusji o przyszłości reguł fiskalnych w UE. Współpanelistami w te dyskusji byli Pan Łukasz Czernicki, Główny Ekonomista MF oraz Pan Jakub Sawulski, kierownik zespołu makroekonomicznego w Polskim Instytucie Ekonomicznym.
Zapraszamy do obejrzenia zapisu video!
W PAŹDZIERNIKU 2021 R.
Opisanie ram zrównoważonego finansowania, które są przedstawione w niniejszym przewodniku, ma w pierwszej kolejności ułatwić zrozumienie dokonującej się stopniowo, ale nieodwracalnie, fundamentalnej zmiany w funkcjonowaniu rynków finansowych, które mają być wehikułem klimatycznej transformacji poprzez swoje silne oddziaływanie na całą gospodarkę. Lektura przewodnika powinna pozwolić na wstępne rozeznanie, w jaki sposób możliwe jest pozyskiwanie zrównoważonego kapitału, jakie warunki muszą zostać spełnione by mieć do nich dostęp. Przewodnik powinien pozwolić również na rozpoczęcie przygotowań, jeśli się jeszcze to nie stało, do funkcjonowania w tej nowej, bardziej zielonej i zrównoważonej rzeczywistości.
Nieodwracalne zmiany klimatu, które obecnie obserwujemy, niosą za sobą zarówno ryzyka jak i szanse dla przedsiębiorstw, inwestorów, gospodarek i społeczeństw na całym świecie. Coraz więcej mówi się o kwestiach związanych z ESG w kontekście jego wpływu na modele biznesowe i sposób zarządzania firmami, a w konsekwencji zmian niezbędnych do wprowadzenia na poziomie poszczególnych firm. Należy sobie zdawać sprawę, że firma, która będzie chciała utrzymać się na rynku i zachować swoją konkurencyjność będzie musiała w coraz większym stopniu wykazywać, że działa w sposób zrównoważony lub przedstawić ścieżkę dojścia do odpowiednio ambitnych celów ESG.
Zapraszamy do lektury!
WE WRZEŚNIU 2021 R.
Skala potrzeb inwestycyjnych związanych z realizacją celów klimatycznych Unii Europejskiej i Celów Zrównoważonego Rozwoju przyjętych przez ONZ, wymaga aktywnego włączenia się całego sektora finansowego w realizację inwestycji w niskoemisyjną gospodarkę. Takie zaangażowanie sektora finansowego będzie obejmowało zmiany zarówno w strategiach, jak i w modelach biznesowych czy w ofercie produktowej instytucji finansowych. Jednym z celów niniejszej publikacji jest monitorowanie tych zmian.
Instytut Odpowiedzialnych Finansów i UN Global Compact Network Poland przygotowały niniejszą publikację składającą się w części I z dziewięciu artykułów różnych autorów na XI Europejski Kongres Finansowy. Jest to kontynuacja pierwszego tego typu opracowania w Polsce, które ukazało się w ubiegłym roku. Naszym celem głównym było przedstawienie w możliwie szeroki sposób różnorodnych aspektów tego nowego, ale bardzo dynamicznego elementu sektora finansów. Niniejsza publikacja, dzięki głosom naszych ekspertów bardzo dobrze pokazuje tę dynamikę rozwoju i zmian zielonych finansów. Zdecydowaliśmy się jednocześnie rozszerzyć raport o zielonych finansach o głos sektora finansowego w Polsce, który stanowi część II. To aż szesnaście krótkich, ale bardzo interesujących opinii liderów zielonych finansów w Polsce o tym, co w chwili bieżącej jest najważniejsze, na co należy zwrócić szczególną uwagę, o zmianach w ich instytucjach, w końcu o roli ich instytucji w propagowaniu i rozwijaniu zielonych finansów. W ostatniej części, podobnie jak w zeszłym roku, oddajemy głos młodemu pokoleniu – to część III, zawierająca dwa artykuły studentów i jednocześnie uczestników Akademii EKF.
Zapraszamy do lektury!
W CZERWCU 2021 R.
Raport przedstawia problematykę długu publicznego, czynniki jego wzrostu i stabilności, ale również zagrożenia wynikające z nadmiernego poziomu, w końcu konsekwencji doprowadzenia do sytuacji, w której kontrola nad dynamiką długu zostaje utracona i dochodzi do kryzysu zadłużenia. W raporcie przedstawiono wiele aspektów długu publicznego, argumenty zwolenników zadłużania się przez państwa i argumenty ekspertów zalecających ostrożność; dynamikę kryzysów zadłużenia i dynamikę wychodzenia z sytuacji kryzysowych; konsekwencje wpadnięcia w spiralę zadłużenia i konsekwencje nieprzejrzystości finansów publicznych. Autorzy opisują także obecną sytuację finansów publicznych w Polsce oraz przedstawiają rekomendacje, aby nie doszło do nadmiernego zadłużenia, czyli groźby utraty przez państwo zdolności obsługi długu, zapaści gospodarczej i kryzysu społecznego
Do jakiego stopnia państwo może bezkarnie brnąć w dług? Jakie skutki może mieć nadmierne zadłużenie i prowadzenie populistycznej polityki „życia na kredyt”? Co grozi gospodarce i społeczeństwu, gdy państwo staje na granicy bankructwa? Dlaczego doświadczenia zbankrutowanej Grecji powinny być przestrogą? Jak odpowiedzialnie prowadzić finanse państwa? – na te i wiele innych pytań związanych z długiem publicznym autorzy, Sławomir Dudek, Ludwik Kotecki i Paweł Wojciechowski, odpowiadają w przygotowanym przez Instytut Odpowiedzialnych Finansów w partnerstwie i ze wsparciem Fundacji Przyjazny Kraj raporcie „Zagrożenia nadmiernego długu publicznego”. Zapraszamy do lektury!
W LUTYM 2021 R.
18 lutego przeprowadziliśmy bardzo interesująco dyskusję o sytuacji finansów samorządów w czasie pandemii. Spotkanie poprowadziła Hanna Majszczyk, Ekspert IOF, a jej gośćmi byli:
Cała debata jest dostępna on-line i można ją obejrzeć tutaj. Zapraszamy!
1O lutego na zaproszenie Związku Banków Polskich i Polskiego Forum Akademicko-Gospodarczego Ludwik Kotecki, Dyrektor IOF, wziął udział w 2 godzinnej dyskusji Klubu Polska 2025+ pod tytułem „Europejski zielony ład – konieczność czy także szansa na wyjście z recesji po pandemii covid-19?”
Ideą spotkania była dyskusja na temat Europejskiego Zielonego Ładu z trzech punktów widzenia – Unii Europejskiej – inicjatora i propagatora tego kierunku, energetyki odnawialnej – istotnej części zielonego ładu – w zakresie diagnozy i potrzeb transformacyjnych oraz finansowej – bo transformacja wymagać będzie ogromnych inwestycji rozłożonych na lata. Wstępem do dyskusji były wystąpienia prelegentów: Witolda Naturskiego, Zastępcy Dyrektora Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, Grzegorza Wiśniewskiego, Prezesa Instytutu Energetyki Odnawialnej oraz Ludwika Koteckiego, dyrektora Instytutu Odpowiedzialnych Finansów. W czasie dyskusji staraliśmy się odpowiedzieć na pytanie czy inwestycje w Zielony Ład mogą stać się kołem zamachowym gospodarki w czasie wychodzenia z kryzysu po epidemii covid-19.
Cała debata jest dostępna i można ją obejrzeć tutaj.
9 lutego IOF wspólnie z innymi think-tankami i organizacjami podpisał List do Premiera RP w sprawie Krajowego Planu Odbudowy.
Unijne wsparcie po COVID 19, z którego 57 mld euro przypadnie Polsce to wielka szansa na skok cywilizacyjny. My, organizacje społeczne oraz przedsiębiorcy, domagamy się w Liście do Premiera, dialogu i aktywnego włączenia nas do wspólnego wypracowania reform i projektów w ramach KPO. Obawiamy się wykorzystania funduszy do wsparcia niskiej jakości projektów, które powstają ponad głowami społeczeństwa.
Sygnatariusze listu:
BoMiasto, Business Centre Club, Centrum Myśli Strategicznych, ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, Climate Strategies Poland, Europejski Kongres Finansowy, Fundacja Frank Bold, Instytut na Rzecz Ekorozwoju, Instytut Odpowiedzialnych Finansów, Instytut Zielonej Gospodarki, Konfederacja Lewiatan, Krajowa Izba Gospodarcza, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Polska Rada Biznesu, Polska Zielona Sieć, Pracodawcy Rzeczpospolitej Polskiej, Railway Business Forum, ThinkTank, TOR i WWF Polska.
List jest dostępny pod linkiem: https://secure.sitebees.com/file/attachment/1838748/e8/2021-02-09_list_KPO_do_Premiera.pdf
W STYCZNIU 2021 R.
19 stycznia Ludwik Kotecki, Dyrektor IOF, w 1,5 godzinnej dyskusji:
wspólnie z 5 makroekonomistami:
rozmawiali o aktualizacji grudniowej edycji „Makroekonomicznych wyzwań i prognoz dla Polski” opracowanych przez Europejski Kongres Finansowy, ryzykach dla prognoz, sytuacji w sektorze finansowym, polityce makroekonomicznej w okresie wychodzenia z pandemii i po pandemii oraz wyzwaniach długookresowych.
14 stycznia Ludwik Kotecki, Dyrektor IOF, wziął udział w dyskusji o polityce fiskalnej po pandemii, jej perspektywach w latach 2021-2022, szansach i zagrożeniach.
W Kwadransie z EKF z Grzegorzem Osieckim, Dziennikarzem Ekonomicznym z Dziennika Gazety Prawnej, rozmawialiśmy m.in. o:
W GRUDNIU 2020 R.
21 grudnia Ludwik Kotecki, Dyrektor IOF, wziął udział w dyskusji o perspektywach makroekonomicznych w latach 2021-2022, szansach i zagrożeniach – w Kwadransie z EKF z Janem Krzysztofem Bieleckim, Przewodniczącym Rady Programowej Europejskiego Kongresu Finansowego.
Publikacja, Zielone Obligacje w Polsce – przewodnik dla emitenta ma na celu przybliżenie, „odczarowanie” Zielonej Obligacji. Jest ona niesłusznie postrzegana jako instrument dłużny, którego emisja wiąże się z kosztownym procesem przygotowawczym i koniecznością raportowania wykorzystania przychodów. Tymczasem dodatkowe koszty nie są zbyt wysokie, a co więcej mogę się opłacać. Podobnie zresztą jak większą przejrzystość, wymuszona raportami dla inwestorów. Publikacja przedstawia cały proces emisji od etapu planowania emisji i wyboru projektu lub projektów do sfinansowania przychodami z emisji po końcowy raport dla inwestorów z określeniem wpływu środowiskowego. Pokazuje uwarunkowania prawne, regulacyjne oraz ekonomiczne oraz przedstawia wady i zalety, koszty i korzyści różnych rozwiązań przyjmowanych w procesie emisji. Publikacja w końcu prezentuje specyficzne uwarunkowania dla przedsiębiorcy rozważającego emisje zielonych obligacji oraz dla jednostki samorządu terytorialnego. Dodatkowo zawiera kilka bardzo ciekawych, różnych przykładów emisji Zielonych Obligacji, które dodatkowo przybliżą zarówno cele emisyjne jak i pokażą, że nawet niewielkie zielone emisji mogą być atrakcyjne dla emitenta jak i inwestora.
Zielone Obligacje w Polsce – przewodnik dla emitenta jest pierwszym tak kompleksowym opracowaniem, pokazującym jak wyemitować Zielona Obligacje na polskim rynku kapitałowym.
Publikacja Zielone finanse w Polsce już gotowa w wersji drukowanej.
Instytut Odpowiedzialnych Finansów i UN Global Compact Network Poland przygotowały na Europejski Kongres Finansowy On-line publikację Zielone finanse w Polsce składającą się z dziewięciu artykułów różnych autorów. Jest to pierwsze tego typu opracowanie w Polsce.
Temat zielone finanse jest nowy i wciąż słabo rozpoznany, nawet wśród uczestników rynku finansowego. Często jest to temat redukowany do zielonych obligacji, niewielkiego wycinka obszaru zielonych finansów. Naszym celem głównym było przedstawienie w możliwie szeroki sposób różnorodnych aspektów tego nowego elementu finansów. Nie jest to próba systematycznego opisu stanu polskich zielonych finansów. Na to wciąż jeszcze za wcześnie. Raczej chcieliśmy, aby zaproszeni autorzy, zidentyfikowane przez nas grono ekspertów w zakresie zielonych finansów, przedstawili w sposób pogłębiony obszary swoich zainteresowań i stan wiedzy.
Informowanie, inspirowanie i promowanie odpowiedzialnych finansów, animowanie debaty o takich finansach i współpraca z międzynarodowymi instytucjami
Consulting/doradztwo w zakresie praktycznych aspektów włączania zasad odpowiedzialnych finansów w działalność gospodarczą
Analizy z zakresu finansów, ich stabilności/zrównoważenia, ryzyk i czynników ESG, wpływu nowych regulacji finansowych na sektor finansowy
